Steranijs

Steranijs is een zoals de naam aan geeft stervormige specerij die bestaat uit de vruchtdoos en de zaadjes. De verse, lichtgroene vrucht heeft een doorsnede van circa 3,5 cm en telt zo'n acht compartimenten of follikels. Elk bestaat uit een vruchtblad met één naad, waardoor deze slechts aan één zijde open gaat, en bevat één glanzend, bruin zaadje.

De vrucht wordt geplukt als hij donkerbruin is, voordat hij volledig gerijpt is, om te voorkomen dat de zaden afvallen. Na droging lijkt het vruchtblad verhout, knalhard.

De vruchten zijn afkomstig van de echte anijsboom of Illicium verum, een tien tot twintig meter hoge boom met glanzende, leerachtige bladeren. Hij bloeit twee maal per jaar. Onze steranijs is afkomstig uit het bergachtige en relatief koele Lang Son in Vietnam, de natuurlijke habitat van de boom.

Deze geeft vruchten van maart tot april en van augustus tot september. Per jaar zijn er twee oogsten die elk drie tot vier maanden in beslag nemen omdat de vruchten handmatig geplukt moeten worden zodra ze voldoende gerijpt zijn.

De steranijs wordt vanaf het vijfde jaar geoogst. Gedurende zijn productieve leven geeft de boom een steeds hogere opbrengst en neemt ook de kwaliteit van de steranijs toe. Bomen van twintig tot dertig jaar oud geven de beste steranijs.

Onze steranijs wordt natuurlijke wijze geteeld en geëxploiteerd, zonder gebruik te maken van chemische meststoffen en/of pesticiden.

Een stukje geschiedenis

Steranijs is vanuit China via India in de Arabische wereld terecht gekomen, waar het een plaats heeft verworven in de Perzische keuken. Het is pas in de zestiende eeuw in Europa geïntroduceerd. Europa maakte kennis met steranijs dankzij Thomas Cavendish, die de vruchten uit de Phillipijnen mee nam naar Engeland, in 1578. Het zou nog even duren voor de eerste steranijs er ook gekocht kon worden. In 1601 was de eerste gedroogde steranijs in London te koop.

Al snel daarna werd steranijs vanuit China aangevoerd via de thee-routes door Rusland. Daaraan heeft de steranijs de bijnaam Siberische kardemom te danken gehad.

Tegenwoordig zijn China en Vietnam de belangrijkste producerende landen, maar steranijs wordt ook verbouwd in Laos, Korea, Japan en de Philippijnen.

De Chinese benaming ba jiao 八角 betekent achthoekig kruid, precies wat het is, maar in Europese talen zijn vorm, smaak en land van afkomst vaak gecombineerd. De ook wel voor komende naam 'badian' is ontleend aan het Perzische badiyan, dat aan de Chinese naam ba jiao ontleend zou zijn.

De botanische naam Illicium is ontleend aan het Latijn. Ilicere betekent allure en is een verwijzing naar de rijke smaak.

Geur en smaak

Zowel de vruchtbladeren als de zaden zijn aromatisch, vruchtblad is aromatischer dan de zaden. Er is geen reden om de zaden te verwijderen, tenzij je het sopecifieke doel hebt de smaak van een enkele vrucht te intensiveren.

Door het hoge gehalte trans-anethol heeft steranijs een sterke, zoete anijssmaak. Zuivere anethol is meer dan tien maal zo zoet als suiker. Steranijs bevat geen suikers. Onze Lang son steranijs bevat ruim 70% etherische olie, waarvan maar liefst 95-98% trans-anethol. Je ervaar dat onmiddelijk wanneer de vrucht vocht opneemt en zijn volle aroma's vrij geeft.

Naast trans-anethol bevat de etherische olie in steranijs estragol (anijsaroma) en limoneen (sinaasappelaroma), beide zo'n 2%, en sporen van α-pineen, p-cymeen, eugenol, linalool, campheen en  β-myrceen.

Gewone (spaanse) anijs (Pimpinella anisum) bevat net als steranijs trans-anethol, en heeft daardoor een vergelijkbare smaak, maar in de regel milder. Anijs is niet verwant aan steranijs. datzelfde geldt voor venkel (Foeniculum vulgare), dat eveneens trans-anethol bevat. 

Gebruik

Steranijs is onlosmakelijk verbonden met de Chinese, de Taiwanese en de Vietnamese keuken. Elders in Zuidoost-Azië speelt steranijs een maar bescheiden rol, in de Indonesische keuken wordt het nauwelijks gebruikt, in de Thaise keuken feitelijk niet.

De steranijsvrucht wordt gemalen of in zijn geheel gebruikt, zoals bij rood-koken, een Chinese kooktechniek. Wanneer de hele vruchten gebruikt worden, worden ze na de bereiding verwijderd, zoals bij de bereiding van glühwein en stoofpeertjes.

Het smaakpalet van steranijs is zeer verwant aan dat van zoethout en gewone anijs, en combineert goed met tomaat en basilicum.

Steranijs wordt gebruikt in Italiaanse likeuren zoals Galliano en Sambuca, in Absinth en in het Franse Pastis, en in de volgende specerijenmengsels:

• dertienkruiden (5-spice) (China)
• vijfkruiden (5-spice) (China)
• garam masala (India)

Kenmerken:

• 100% gedroogde vruchtjes van de Illicium verum
  
• oorsprong: Lang Son, Vietnam
• batch: 220220

Assortiment

• verkrijgbaar in glas en stazak (geen proefbuisjes)
• grotere hoeveelheden op aanvraag

Geschenkverpakking

• het potje is leverbaar in een smaakvolle cadeauverpakking, bestaande uit kubusdoosje gevuld met zwart vloeipapier
• voor een overzicht van onze geschenkverpakkingen verwijzen we naar de rubriek geschenkverpakkingen

Algemeen advies

• maal steranijs gerust tevoren, maar houd er rekening mee dat het zijn aroma's dan snel verliest, de houdbaarheid van gemalen steranijs is slechts enkele maanden

Bewaren:

• bewaar uw steranijs in gesloten verpakking
• bij voorkeur bewaren op een donkere, droge en koele plaats
• tenminste houdbaar tot september 2026 (09/26)
• deze houdbaarheidsdatum is een indicatie

Batchnummer

Het batchnummer helpt ons te traceren uit welke toelevering een artikel afkomstig is. Het staat vermeld op de pakbon en de factuur